Dzięki usilnym staraniom władz uczelni Zarządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 7.01.1950 r. na bazie Szpitala, Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Zabrzu przy ul.3-go Maja, powołano pierwszy Państwowy Szpital Kliniczny w ramach którego powołano do życia następujące Kliniki:

• Klinikę Chorób Wewnętrznych
• Klinikę Chirurgii,
• Klinikę Chorób Oczu,
• Klinikę Chirurgii Stomatologicznej,
• Klinikę Neurologii
• Laboratorium
• Zakład Radiologii
• Anatomii Patologicznej.

W następnych latach w skład Państwowego Szpitala Klinicznego w Zabrzu weszła Klinika Ftyzjatrii w Zabrzu Biskupicach oraz Szpital Miejski przy ul. Curie-Skłodowskiej.

Ponieważ stworzono olbrzymi Szpital Kliniczny z jednostkami zlokalizowanymi w różnych częściach miasta, bardzo trudny do sprawnego administrowania, władze uczelni w porozumieniu z Ministrem Zdrowia z końcem 1954 r. dokonały decentralizacji Państwowego Szpitala Klinicznego w Zabrzu, tworząc trzy Szpitale Kliniczne :

• Państwowy Szpital Kliniczny Nr 1 przy ul. 3-go Maja 13-15 wraz z Kliniką Pediatryczną przy ul. 3-go maja 63
• Państwowy Szpital Kliniczny Nr 2 przy ul. Curie-Skłodowskiej wraz z Kliniką Ginekologiczno – Położniczą przy Placu Traugutta
• Państwowy Szpital Kliniczny Nr 3 w Zabrzu Biskupicach z Kliniką Ftyzjatrii.

Lata siedemdziesiąte to rozwój Państwowego Szpitala Klinicznego Nr 1 w Zabrzu. W roku 1970 w skład struktur Szpitala włączono Klinikę Ginekologii przy Placu Traugutta oraz utworzono Klinikę Alergologii, Chorób Wewnętrznych i Zawodowych oraz zakłady stomatologii.

W 1979 r. z inicjatywy Pani prof.dr hab.n.med. Bożeny Hager-Małeckiej – ówczesnej posłanki do sejmu, rozpoczęto budowę nowoczesnego pawilonu Pediatrii na terenie Państwowego Szpitala Klinicznego Nr 1, Szpital oddano do użytku w grudniu 1985 r .

Zlokalizowano w nim Klinikę Hematologii, Chirurgii Dziecięcej, Szpital Dzienny, Pracownię Rehabilitacji i 16 Specjalistycznych Poradni Dziecięcych.

W 1984 r. otwarto w Szpitalu Klinikę Urologii .

Duża zmiana nastąpiła w roku 1986 gdzie z Szpitala Klinicznego Nr 1 na podstawie Zarządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 1986 r. powołano Szpital Kliniczny Nr 2 – Śląskie Centrum Pediatrii. ( z pawilonu Pediatrii ).

W 1986 r. Śląska Akademia Medyczna zawarła porozumienie z Zabrzańskim Gwarectwem Węglowym, na mocy którego Państwowy Szpital Kliniczny Nr 1 świadczył usługi lecznicze dla górnictwa dzięki temu porozumieniu Szpital uzyskał pomoc finansową w przeprowadzeniu remontu klinik. Remont zakończono w 1987 r., który w znaczny sposób poprawił komfort pracy kadry medycznej oraz poprawił warunki pobytu pacjentów w klinikach .

W latach 1991-92 przeprowadzono kolejne zmiany organizacyjne w Państwowym Szpitalu Klinicznym Nr 1 i Szpitalu Klinicznym Nr 2, zlikwidowano formalnie obie jednostki łącząc je w jedną całość, a mianowicie Szpital Kliniczny Nr 1 w Zabrzu .

W latach 1992 uruchomiono Oddział Dializoterapii oraz otwarto w Szpitalu Pracownię Tomografii Komputerowej – tak bardzo potrzebną Szpitalowi W roku 1994 otwarto Studium Programów i Metodyki Nauczania Medycyny Rodzinnej.

Z inicjatywy Rektora Śląskiej Akademii Medycznej w Katowicach powstał Oddział Endokrynologii dla dorosłych wypełniając pewną lukę w rynku usług medycznych, przekształcony następnie w Klinikę Endokrynologii.

Świadczenia medyczne realizowane w Szpitalu są przede wszystkim w oparciu o lekarzy będących nauczycielami akademickimi oraz przy pomocy szeregu pracowni diagnostycznych wykorzystywanych w równej mierze dla procesu leczenia i prac naukowo-badawczych. Nie można rozdzielić zależności jakie zachodzą pomiędzy Śląskim Uniwersytetem Medycznym a Szpitalami Klinicznymi i tak w roku 2002 organem założycielskim i nadzorczym Szpitala na mocy ustawy z dnia 19.07.2001r.o zakładach opieki zdrowotnych i ustawy o szkolnictwie wyższym stała się Śląski Uniwersytet Medyczny, od tego roku Szpital nosi nazwę Samodzielnym Publicznym Szpitalem Klinicznym Nr 1 im. prof. St. Szyszko Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Katowicach.

Obecnie w Szpitalu funkcjonuje 11 Klinik w tym 26 oddziałów i 4 Zakłady.

Szpital posiada Akredytację oraz Certyfikaty Normy ISO 9001:2015 oraz PN-EN  15224:2017.